Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με πολύ προσοχή διάβασα την ετήσια έκθεση για το 2006 των πεπραγμένων του Συνηγόρου του Πολίτη και όπως μπορεί να το διαπιστώσουν χιλιάδες συμπολίτες μας στην καθημερινότητα της ελληνικής κοινωνίας, έτσι κι εγώ διαπίστωσα για μία ακόμα φορά πόσο σημαντικό είναι το έργο το οποίο παράγεται για την καθημερινότητα του ‘Έλληνα και της Ελληνίδας και κυρίως για την υπεράσπιση του απλού πολίτη απέναντι στον αλαζονικό τρόπο και πολλές φορές στον αναποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο τον αντιμετωπίζουν μερίδες, κομμάτια, τμήματα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.
Άξιο παρατήρησης και σχολιασμού είναι και το γεγονός ότι στα συμπεράσματα τα οποία εξάγονται από την κοινή έκθεση που μας υπέβαλαν με την υπογραφή του αξιότιμου κυρίου Συνηγόρου του Πολίτη και με τη συμμετοχή των βοηθών συνηγόρων και των άλλων στελεχών της ανεξάρτητης αυτής Αρχής, επισημαίνονται ως βασικές εστίες προβλημάτων κακοδιοίκησης, δυσλειτουργίας και εν γένει προβλημάτων που προκαλούν δυσφορία και προβλήματα στις συναλλαγές στην καθημερινή επαφή του πολίτη με τις δομές της δημόσιας διοίκησης, οι δήμοι, οι νομαρχίες, οι υπηρεσίες της περιφέρειας, το ΙΚΑ κοκ.
Με άλλα λόγια και σε αυτήν την ετήσια έκθεση περιγράφεται μία πραγματικότητα την οποία τη ζουν ο ‘Έλληνας πολίτης και η Ελληνίδα καθημερινά. Αυτές είναι οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις που έχουν.
Αποτελεί επίσης κοινό τόπο για όλους μας ότι η αναποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, οι εστίες διαφθοράς, σε πολλές περιπτώσεις η αναξιοκρατία που κατά καιρούς επικρατεί σε τμήματα της δημόσιας διοίκησης, συνιστούν σήμερα ίσως το μείζον εσωτερικό πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία.
Αυτά που προηγήθηκαν είναι γνωστά, το πελατειακό κύκλωμα για μία ολόκληρη εικοσαετία, οι κομματικές κλαδικές, για να μην ξεχνιόμαστε. Δεν έχει ο καθένας ίσο μερίδιο ευθυνών απέναντι στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην ελληνική δημόσια διοίκηση. Κάποια κόμματα κυβέρνησαν την τελευταία εικοσαετία περισσότερο, άλλα λιγότερο. «Όλοι το ίδιο είναι και όλοι το ίδιο έβλαψαν την Αλεξάνδρεια», αυτό αποτελεί μία λογική που δεν προσφέρει στη δημοκρατία, δεν προσφέρει στη δημόσια ζωή. Ο καθένας απ’ αυτούς που κυβέρνησαν έχει τις δικές του ευθύνες και οι ευθύνες πρέπει να επιμερίζονται ανάλογα με το διάστημα της διακυβέρνησης που άσκησε η κάθε πολιτική παράταξη.
Εμείς δεν το αρνηθήκαμε ποτέ από την πλευρά μας. Βεβαίως κι εμείς έχουμε ευθύνες. Όποιος είναι καλόπιστος παρατηρητής των όσων γίνονται σήμερα στην ελληνική κοινωνία θα πει ότι η Κυβέρνηση από το Μάρτιο του 2004 προσπαθεί με σύστημα και με μέθοδο να βελτιώσει την κατάσταση. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε διαδικασίες βελτίωσης που αποδίδουν αποτελέσματα.
Θέλω πραγματικά να εκφράσω τη χαρά μου για το γεγονός ότι και στην έκθεση του 2006 επισημαίνονται διαδικασίες που είχαν αποτέλεσμα, επισημαίνονται απαντήσεις στα αιτήματα και στις παρεμβάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη από την πλευρά της διοίκησης που έλυσαν προβλήματα και αυτό είναι πάρα πολύ θετικό.
Υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα, δεν θα έλεγα υπαρξιακής υφής, αλλά θα έλεγα βαθύτερου πολιτικού προβληματισμού. Το είδα να διαχέεται μέσα σ’ αυτήν την Αίθουσα κατά τη διάρκεια των αγορεύσεων διαφόρων συναδέλφων από διαφορετικές πλευρές του πολιτικού φάσματος. Πόσο χρειαζόμαστε σήμερα αυτές τις ανεξάρτητες αρχές, εν προκειμένω το Συνήγορο του Πολίτη ο οποίος με τις παρεμβάσεις του διεμβολίζει σε επίπεδο δομών τις διοικητικές δομές, τις δομές άσκησης της δημόσιας διοίκησης; Τις διεμβολίζει, τις ελέγχει, παρεμβαίνει και κυρίως προτείνει λύσεις για να έχουμε αποτέλεσμα.
Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Τα θέματα της κακοδιοίκησης και τα θέματα που αφορούν την καταδυνάστευση του Έλληνα και της Ελληνίδας από διοικητές δομές οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και στις απαιτήσεις των συμπολιτών μας είναι θέματα που εν αμφιβολία, όπως λέμε στα νομικά, αποτελούν τελική και μεγάλη ευθύνη της νομοθετικής εξουσίας όλων μας.
Δεν πρέπει να βαυκαλίζεται ο πολιτικός κόσμος της χώρας ότι με το να έχουμε ανεξάρτητες αρχές, με το να λειτουργεί ο Συνήγορος του Πολίτη, έχουμε απαλλαγεί όλοι μας από τις ευθύνες που έχουμε για να αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση και να τη μεταρρυθμίσουμε σταδιακά προς το καλύτερο. Οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές είναι αναγκαίες και αποτελούν κατάκτηση του θεσμικού μας πολιτισμού, αλλά δεν είναι πανάκεια, δεν δίνουν απάντηση σε όλα και για όλα και σε κάθε περίπτωση δεν είναι ικανές από μόνες τους να εξαλείψουν τη διάχυτη καχυποψία που διαμορφώνεται την τελευταία δεκαετία και στην κοινή γνώμη στην Ελλάδα απέναντι στο πολιτικό σύστημα, στα πολιτικά κόμματα και στους λειτουργούς του πολιτικού συστήματος. Να το πούμε πιο απλά, απλοελληνικά, καθημερινά: Δεν «καθαρίζει» τις ευθύνες του ο πολιτικός κόσμος επειδή υπάρχει ο Συνήγορος του Πολίτη και επειδή μπορεί να προσφεύγει εκεί ο πολίτης που αισθάνεται θιγόμενος, να παρεμβαίνει ο Συνήγορος του Πολίτη και να επιδιώκει και να επιτυγχάνει στην πράξη –και μπράβο του- να βρεθούν λύσεις.
Οι θεσμικές αλλαγές σε κάθε δημοκρατική χώρα, άρα και στην Ελλάδα, είναι ευθύνες της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας. Πρέπει να το καταλάβουμε, πρέπει να το αποφασίσουμε. Οι ανεξάρτητες αρχές δεν μπορούν να αποτελούν τη «θυρίδα» διαφυγής του πολιτικού κόσμου από τις ευθύνες μας, ούτε και το άλλοθι για τις ευθύνες αυτές.
Εάν λοιπόν πρέπει να αλλάξουν πράγματα στη χώρα, εάν η δημόσια διοίκηση δεν πάει καλά, εάν υπάρχουν εστίες διαφθοράς και αναποτελεσματικότητας, εάν επίορκοι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να πάνε σπίτι τους και απλώς αλλάζουν όροφο διότι πέφτουν «στα μαλακά», όλα αυτά πριν απ’ όλα αποτελούν ευθύνες του πολιτικού κόσμου της χώρας.
Και χαίρομαι, γιατί αυτή η Κυβέρνηση αναλαμβάνει τις ευθύνες της και προσπαθεί για το καλύτερο. Δεν λέμε ότι έχει λύσει όλα τα προβλήματα.
Δεν λέμε, λοιπόν, ότι η Κυβέρνηση έχει λύσει όλα τα προβλήματα. Λέμε, όμως, ότι πολλά πράγματα έχουν μπει στην οδό της επίλυσης. Προσπάθειες γίνονται σε άλλους τομείς, αλλά το πρόβλημα υπάρχει. Μπορεί να έχει περιορισθεί, αλλά αποτελεί, για παράδειγμα, συνείδηση σε όλους τους πολίτες, οτιδήποτε και αν ψηφίζουν, ότι υπάρχουν εστίες αναποτελεσματικότητας και διαφθοράς σε υπηρεσίες όπως οι πολεοδομίες, σε υπηρεσίες όπως οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του Υπουργείου Οικονομικών, σε υπηρεσίες που αφορούν ακόμα και τα Σώματα Ασφαλείας. Αυτή είναι η εικόνα που έχει ο Έλληνας πολίτης. Όπως είπα, γίνονται προσπάθειες. Αποδίδουν καρπούς, αλλά ακόμη έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Χάρηκα, γιατί και ο τρόπος σύνταξης της Εκθέσεως –εγώ διάβασα την περίληψη, δεν διεξήλθα όλη την Έκθεση, αλλά και το να κάνεις μια σωστή περίληψη, απαιτεί και αυτό ικανότητα και απαιτεί και συγκροτημένη γραφή και συγκροτημένο νου και συγκροτημένη προσωπικότητα από τους συγγράψαντες- δείχνει τη σοβαρή δουλειά που γίνεται.
Μη νομίζει κανείς, όμως, επαναλαμβάνω και κλείνω, κυρία Πρόεδρε, ότι έτσι καθαρίζουμε με τις ευθύνες μας εμείς, ο πολιτικός κόσμος. Μη νομίζει κανείς ότι θα προκύψουν λύσεις στην ευθεία του χρόνου, στο ιστορικό μέλλον, οι οποίες θα προέλθουν από τις ανεξάρτητες διοικητικές αρχές. Οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές, όπως είπα, διεμβολίζουν τις υπάρχουσες δομές μέσα από το θεσμικό ρόλο που τους έχει ανατεθεί, δίδουν αποτελέσματα, υποδεικνύουν λύσεις, αποτελούν πυξίδα, αποτελούν μπούσουλα, αποτελούν δείγμα γραφής, υποδεικνύουν την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε, αλλά πρέπει να έρθουμε εδώ να νομοθετήσουμε, να πάρουμε αποφάσεις, να αποκαταστήσουμε, δεν θα πω τη χαμένη, αλλά την κινδυνεύουσα να απολεσθεί τιμή του πολιτικού κόσμου και να δείξουμε ότι όταν ο πολίτης έχει αυτή τη διάχυτη καχυποψία για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί και αποφασίζει η πολιτική εξουσία, έχει άδικο, γιατί μέχρι τώρα οι περισσότερες ενδείξεις πείθουν ότι ο πολίτης έχει δίκιο.
Ας αναλάβουμε, λοιπόν, τις ευθύνες μας όλοι. Περνάμε μια κρίσιμη καμπή για το πολιτικό σύστημα και για τους θεσμούς δημόσιας και κοινοβουλευτικής αντιπροσώπευσης. Η πρόκληση είναι μπροστά μας. Εμείς πιστεύουμε ότι η λύση και οι απαραίτητες θεσμικές δημοκρατικές ανατροπές θα προέλθουν μέσα από τα κόμματα και όχι έξω από τα κόμματα, όχι από αυτόκλητους και αυτοδιοριζόμενους και αυτοαναγορευόμενους ως σωτήρες του σήμερα και του αύριο.
Ευχαριστώ πολύ.