Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε.
Επιτρέψτε μου, πριν εισέλθω στο κύριο μέρος της ομιλίας μου, να επαναλάβω την χαρμόσυνη είδηση των ημερών «Χριστός Ανέστη», μαζί με τις ευχές μου προς όλους τους συναδέλφους όλων των πτερύγων της Βουλής και βεβαίως, προς τον Πρωθυπουργό, τα μέλη της Κυβερνήσεως, προς τον Πρόεδρο της Βουλής, τα μέλη του Προεδρείου, τους υπαλλήλους του Εθνικού μας Κοινοβουλίου και όλους όσους συμμετέχουν στην καθημερινή μας προσπάθεια σε αυτή την Αίθουσα.
Η συζήτηση που ξεκινάμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι μια κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία. Είναι μια διαδικασία η οποία απαιτεί πριν από όλα και πάνω από όλα υψηλό αίσθημα ευθύνης, συνεννόηση, σύνθεση και συναίνεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων του τόπου. Απαιτεί βαθύτερη αντίληψη και συναίσθηση της ιστορικής συνέχειας και της εξέλιξης των δημοκρατικών μας θεσμών.
Η Νέα Δημοκρατία συναισθανόμενη από την αρχή τη σοβαρότητα του εγχειρήματος, μίλησε με τρόπο ξεκάθαρο, με γλώσσα ειλικρίνειας και σαφήνειας προς όλες τις πτέρυγες της Βουλής και προς τον ελληνικό λαό.
Είπαμε και το εννοούμε ότι το Σύνταγμα του 1975 απεδείχθη στην πράξη ένα από τα καλύτερα, δημοκρατικότερα και προοδευτικότερα Συντάγματα που γνώρισε ο τόπος μας. Γι’ αυτό αξίζει τιμή και δημόσια αναγνώριση στους πρωτεργάτες του Συντάγματος του 1975, κορυφαία θέση μεταξύ των οποίων κατέχει ο ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας, πρώην Πρωθυπουργός και πρώην Πρόεδρος Κωνσταντίνος Καραμανλής, από την αποδημία του οποίου συμπληρώθηκαν ήδη δέκα χρόνια. Κοντά στον Καραμανλή θα πρέπει να πούμε ότι πολύτιμη υπήρξε η συμβολή –και αναφέρομαι στους εκδημήσαντες πολιτικών προσώπων- του Γεωργίου Μαύρου, του Ανδρέα Παπανδρέου, του Χαρίλαου Φλωράκη και πολλών ακόμα.
Μέσα από το Σύνταγμα του 1975 οικοδομήσαμε ένα πολιτικό σύστημα και ένα δημόσιο βίο που λειτούργησε ομαλά για όλες τις δεκαετίες που διέρρευσαν από τότε μέχρι σήμερα.
Ασφαλώς υπάρχουν προβλήματα. Υπάρχουν ζητήματα διεύρυνσης των πολιτικών δικαιωμάτων. Υπάρχουν κοινωνικά ελλείμματα. Υπάρχουν ζητήματα προστασίας, ενίσχυσης, διεύρυνσης των κοινωνικών δικαιωμάτων. Όμως, όλοι μας νομίζω ότι συναντόμεθα σε μια κοινή διαπίστωση. Το Σύνταγμα του 1975 απεδείχθη Σύνταγμα ανθεκτικό. Άντεξε στις «καταιγίδες» των καιρών, προσέφερε σταθερότητα, ασφάλεια και ομαλή εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία.
Βεβαίως, μπροστά μας έχουμε πολλές προκλήσεις. Μπροστά μας είναι η πρόκληση της κατοχύρωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, η πρόκληση της ανάπτυξης του τόπου, της οικονομίας της κοινωνίας, της κατοχύρωσης της ευημερίας, της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.
Οι αναθεωρήσεις που ακολούθησαν από την ψήφιση και εφαρμογή του Συντάγματος του 1975 μέχρι τις μέρες μας ενίσχυσαν τους θεσμούς και τις συνταγματικές διαδικασίες, αλλά δεν μετέβαλαν τον κεντρικό του πυρήνα.
Σήμερα, η Νέα Δημοκρατία προτείνει μια νέα Αναθεώρηση με αίσθημα ευθύνης προς το παρόν και το μέλλον του τόπου. Γιατί χρειάζεται μια νέα Αναθεώρηση; Διότι οι προκλήσεις είναι πολλές και αυτές οι προκλήσεις πολλαπλασιάζονται καθημερινώς σε ένα παγκοσμιοποιημένο διεθνές σύνολο, όπου τα κεφάλαια, η εργασία, οι γνώσεις, οι νέες τεχνολογίες ξεπερνούν ταχύτατα τα εθνικά σύνορα και διακινούνται με ακόμα πιο ταχείς ρυθμούς.
Μεγάλοι ραγδαίοι μετασχηματισμοί συντελούνται παντού, τόσο στο διεθνές όσο και στο ευρωπαϊκό, αλλά και στο περιφερειακό βαλκανικό περιβάλλον. Μέσα από τη δική μας όδευση, θεωρούμε απαραίτητο να παρακολουθήσουμε αυτές τις αλλαγές.
Ένας επιπλέον λόγος για τον οποίο επιβάλλεται αυτή η νέα Αναθεώρηση είναι ότι στην προηγούμενη, κάποιες επιτακτικά αναγκαίες ρυθμίσεις δεν στάθηκε δυνατό να ψηφιστούν και να υιοθετηθούν, ενώ αντίθετα κάποιες άλλες που ψηφίστηκαν αποδείχθηκαν στην πράξη ατελέσφορες και κάποιες –επιτρέψτε μου να το πω- επιζήμιες.
Η αλήθεια είναι ότι το Σύνταγμα δεν δίνει άμεσες απαντήσεις στα καθημερινά προβλήματα του Έλληνα και της Ελληνίδας. Δεν πρέπει να περιμένει κανείς άμεση απάντηση στο πρόβλημα της ακρίβειας, του κόστους ζωής, της ανεργίας, της απασχόλησης και της εγκληματικότητας.
Όμως, το Σύνταγμα βάζει τις κρηπίδες, το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται να αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες ο κοινός νομοθέτης, για να δώσει απάντηση στα αιτήματα, στα προβλήματα, στις εκκρεμότητες που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας στην καθημερινότητά τους.
(Στο σημείο αυτό την Προεδρική Έδρα καταλαμβάνει ο Α' Αντιπρόεδρος της Βουλής κ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΛΑΣ)
Άρα, αυτό που γίνεται, αυτό που ξεκίνησε και μπαίνει στην πλέον αποφασιστική του φάση σήμερα με την έναρξη αυτής της διαδικασίας, δεν είναι μια κλειστή διαδικασία εκζήτησης δημοσιολογούντων ή ειδικών σε θέματα θεσμών ή δημοσίου δικαίου, αλλά είναι κάτι που αφορά τον Έλληνα και την Ελληνίδα, οτιδήποτε και αν ψηφίζουν οι συμπολίτες μας.
Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν φθάσαμε τυχαία μέχρι εδώ. Υπήρξε μια μακρά διαδρομή και είναι αλήθεια ότι έγινε πολλή δουλειά. Θέλω, λοιπόν, να ευχαριστήσω προσωπικά τον κ. Γιάννη Τραγάκη, τότε Αντιπρόεδρο της Βουλής, σήμερα Γενικό Γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος προήδρευσε στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος, που διήνυσε την προαναθεωρητική διαδρομή.
Να ευχαριστήσω, επίσης, την κυρία Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη, πρώην Πρόεδρο της Βουλής, η οποία προήδρευσε στην πλέον αποφασιστική φάση, την τελική φάση της αναθεωρητικής διαδικασίας.
Να συγχαρώ και να ευχαριστήσω όλους τους Βουλευτές όλων των Κομμάτων, παρόντες και απόντες, που έλαβαν μέρος στις εργασίες αυτής της Επιτροπής, προβληματίστηκαν, μελέτησαν, επιχείρησαν να συνδιαμορφώσουν και αυτοί το τελικό πλαίσιο. Σε πολλές περιπτώσεις το πέτυχαν και συνέβαλαν αποφασιστικά με εργώδεις προσπάθειες στο να ολοκληρώσει το έργο της η Επιτροπή.
Η δέσμη προτάσεων της Νέας Δημοκρατίας, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν παρακολουθείται από ευκαιριακή λογική και από ευκαιριακές σκοπιμότητες. Οι προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας υπακούουν σε μια συγκεκριμένη αντίληψη για τα μεγάλα αιτήματα του παρόντος και του μέλλοντος χρόνου και βασίζονται στους ακόλουθούς επτά άξονες, όπως τους περιέγραψε ο Πρωθυπουργός και Αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Καραμανλής.
Πρώτον, σύγχρονη παιδεία προσιτή σε όλους, ώστε να καταστεί η χώρα μας κέντρο εκπαίδευσης και πολιτισμού για ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή.
Δεύτερον, ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης για την εμπέδωση κράτους δικαίου και περαιτέρω θωράκιση της δημοκρατίας μας.
Τρίτον, προστασία του περιβάλλοντος, που εγγυάται βιώσιμη ανάπτυξη και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους πολίτες.
Τέταρτον, αποτελεσματική προστασία της ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης της πνευματικής, σύμφωνα με τον προορισμό της.
Πέμπτον, κράτος δικαίου στην υπηρεσία του πολίτη, με αναβαθμισμένες δομές και λειτουργίες απαλλαγμένες από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και εστίες διαφθοράς.
Έκτον, ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση, ικανή να αντεπεξέλθει στις ανάγκες του πολίτη.
Έβδομον, θεσμικό πλαίσιο που εγγυάται διαφάνεια παντού, ώστε να προστατεύεται αποτελεσματικά το συλλογικό συμφέρον και να ενισχύεται η εμπιστοσύνη του πολίτη στο δημόσιο βίο και στο πολιτικό σύστημα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Αναθεώρηση είναι μια κορυφαία διαδικασία –το ξέρουμε όλοι σε αυτήν την Αίθουσα- η οποία υπερβαίνει τις δυνατότητες και τα κοινοβουλευτικά μεγέθη του ενός Κόμματος. Απαιτεί διάλογο. Απαιτεί συναίνεση. Απαιτεί σύνθεση απόψεων, για να φθάσουμε στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Η Νέα Δημοκρατία από την αρχή μέχρι το τέλος αυτής της διαδικασίας υπήρξε προσηλωμένη σε αυτές τις κατευθύνσεις.
Δεν είπαμε ποτέ –και απευθύνομαι τώρα στους συναδέλφους των υπολοίπων Κομμάτων- κυρίες και κύριοι συνάδελφοι των Κομμάτων της Αντιπολίτευσης, που είστε παρόντες και παρούσες στην Αίθουσα, ότι κατέχουμε το αλάθητο. Εγώ προσωπικά σε κάθε ευκαιρία, ως Γενικός Εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας, τόνισα και εξακολουθώ να τονίζω ότι καλούμε όλες τις πτέρυγες της Βουλής σε μια διαδικασία κορυφαία, που αφορά την ποιότητα του πολιτεύματος, να συνδιαμορφώσουμε προτάσεις ικανές να ανταποκριθούν στα μεγάλα θεσμικά αιτήματα του 21ου αιώνα.
Και για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν θα είχε ξεκινήσει αυτή η διαδικασία, αν δεν υπήρχε στην αρχή και η σύμφωνη γνώμη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. –αυτή είναι η αλήθεια- κυρίως για τα άρθρα εκείνα που έπρεπε να αναθεωρηθούν. Σας θυμίζω ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. συμφώνησε, μεταξύ των άλλων, ότι έπρεπε να αναθεωρηθεί το άρθρο 16 για τα θέματα της ανώτατης παιδείας. Συμφώνησε ότι έπρεπε να αναθεωρηθεί το άρθρο 14.9 για τα θέματα διαφάνειας, για τα θέματα που αφορούν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Συμφωνήσαμε από πολλές πτέρυγες της Βουλής για την ανάγκη να συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα πρόνοια και για τις νησιωτικές περιοχές της χώρας. Συμφωνήσαμε για το επαγγελματικό ασυμβίβαστο, για τα θέματα που αφορούν το «πόθεν έσχες», τη διαφάνειας των οικονομικών των Κομμάτων και των Βουλευτών, για τη βουλευτική ασυλία και άλλα τέτοια που δεν είναι θέματα συντεχνιακά για το πολιτικό προσωπικό της χώρας, αλλά –το τονίζω- είναι θέματα που αφορούν την ποιότητα της δημοκρατίας που έχουμε στον τόπο μας.
Πού είναι, λοιπόν, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. σήμερα; Πού είναι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι συνάδελφοι Βουλευτές της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ορισμένοι από τους οποίους που έλαβαν μέρος στις εργασίες της Επιτροπής για την Αναθεώρηση του Συντάγματος είχαν και παρουσία σημαντική, αλλά –επιτρέψτε μου να πω- και συμβολή στην ολοκλήρωση του έργου και της αποστολής της Επιτροπής.
Θα παρακαλέσω να μην μιλήσουμε πάλι για τα προσχήματα τα οποία ακούστηκαν από την ηγετική ομάδα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τις πέραν των ορίων της συνήθους αστειότητας δικαιολογίες που προέβαλε πάλι η ηγετική ομάδα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. για την ηχηρή σημερινή τους απουσία. Τις πραγματικές αιτίες τις έχουμε αντιληφθεί όλοι και οι παρόντες και οι απόντες.
Η διάθεση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. να συμμετάσχει στη διαδικασία αναθεώρησης συνετρίβη στις συμπληγάδες των εσωκομματικών σκοπιμοτήτων. Η λογική των μικροκομματικών συσχετισμών άλεσε στις μυλόπετρες των ομαδοποιήσεων της Χαριλάου Τρικούπη και τον τελευταίο κόκκο θεσμικής υπευθυνότητας απέναντι στην δημοκρατία και το πολίτευμα. Αυτή είναι η αλήθεια και το ξέρουμε και εμείς σε αυτήν την Αίθουσα και το έχει αντιληφθεί και ολόκληρη η κοινή γνώμη.
Εμείς με συναίσθημα ευθύνης και γνωρίζοντας ότι πρόκειται για μια κορυφαία διαδικασία για το πολίτευμα και τους θεσμούς, τους καλούμε και σήμερα την ύστατη ώρα να επιστρέψουν στην Αίθουσα του Εθνικού Κοινοβουλίου. Η συμμετοχή, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποτελεί την απαραίτητη δικλείδα ασφαλείας της δημοκρατίας, αποτελεί την κορυφαία δικλείδα ασφαλείας στο δημοκρατικό πολίτευμα. Η απουσία, η φυγή αποτελούν στάσεις και συμπεριφορές που δημιουργούν κλίμα αποσταθεροποίησης και σε τελευταία ανάλυση, κλίμα θεσμικής ανωμαλίας.
Στο κάτω-κάτω της γραφής, αυτοί που επιλέγουν τέτοιες συμπεριφορές, δεν εκθέτουν μόνο τους εαυτούς τους αλλά πλήττουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και το πολίτευμα. Αυτή είναι η αλήθεια. Και πρέπει σε αυτήν την Αίθουσα να έχουμε το θάρρος να την πούμε προς κάθε κατεύθυνση. Άλλωστε –και εδώ θέλω την προσοχή σας- μπορεί για τις νεότερες γενιές να είναι δεδομένη η θεσμική ομαλότητα και ο αδιατάρακτος πολιτικός βίος του τόπου, αλλά για τις παλαιότερες γενιές, τίποτα από αυτά δεν ήταν δεδομένο.
Δεν φτάσαμε τυχαία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην ομαλότητα του σημερινού πολιτικού βίου. Ο τόπος πέρασε από χίλια μύρια κύματα, από ταραγμένες θάλασσες, από τρικυμιώδη πελάγη για να φτάσουμε στο Σύνταγμα του 1975, στην εκκαθάριση του πολιτειακού που ταλάνισε για πολλές δεκαετίες τη χώρα και δημιούργησε συνθήκες εθνικού διχασμού. Αυτή είναι η ιστορική πραγματικότητα, η οποία αποτελεί πεδίο αναπόδραστο για όλους μας.
Χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες, δημοκρατικοί πολίτες από την Αριστερά και το Κομμουνιστικό Κόμμα, μέχρι τη Δεξιά, έδωσαν χρόνια από τη ζωή τους, χρόνια από την καλύτερη ηλικία τους και ορισμένοι και τη ζωή τους την ίδια για να αποκατασταθεί και να διασφαλιστεί η πολιτική ομαλότητα στον τόπο μας.
Εάν το ΠΑ.ΣΟ.Κ. θέλει να παραστήσει, λοιπόν, τον πολιτικό αναχωρητή από τα προβλήματα της κοινωνίας, ας το κάνει, αλλά όχι σε βάρος των θεσμών. Με το Σύνταγμα δεν παίζουμε. Δεν μπορεί ορισμένοι να θεωρούν το Σύνταγμα σαν ένα λάστιχο που το προσαρμόζουν στις κομματικές ορέξεις τους και στις μικροπολιτικές σκοπιμότητες και επιδιώξεις τους. Και τι είδους καμώματα είναι αυτά που προτείνονται; Ελάτε λέει από την αρχή. Αυτό μας λένε. Εγκαταλείψτε τη διαδικασία αναθεώρησης, να την ξαναπιάσουμε την επομένη από την αρχή. Είναι σοβαρά πράγματα αυτά;
Σας θυμίζω ότι οι συχνές αλλαγές ακόμα και στη βάση προτάσεων που μπορεί να είναι ενδιαφέρουσες, δεν συμβάλλουν στη σταθερότητα των θεσμών. Αντίθετα, είναι η μακρά διάρκεια, η απρόσκοπτη ή σχεδόν αυτόματη έμπρακτη εφαρμογή των διατάξεων του Συντάγματος, που οδηγούν στην εμπέδωση, στην αφομοίωση, στην εξοικείωση, στο αίσθημα σιγουριάς και θεσμικής σταθερότητας που είναι απαραίτητα για τη δημοκρατική ομαλότητα του πολιτικού μας βίου.  
Εάν είναι, λοιπόν, στοιχειωδώς συνεπείς προς τις δικές τους προτάσεις και δεσμεύσεις, γιατί επαναλαμβάνω, σας θυμίζω ότι αυτή η διαδικασία ξεκίνησε και με τη σύμπραξη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και με τη σύγκλισή μας σε αρκετές διατάξεις, εάν, λοιπόν, διεκδικούν στοιχειωδώς το μικρότερο κόκκο συνέπειας προς τις αρχικές δεσμεύσεις τους, δηλώσεις και διακηρύξεις, ας επιστρέψουν να διαμορφώσουμε εδώ και τώρα, την ύστατη ώρα το τελικό πλαίσιο αναθεώρησης του Συντάγματος.
Τα υπόλοιπα περί επαναλήψεων της διαδικασίας από την επομένη, δεν έχουν νόημα, γιατί μπορεί μεν να ικανοποιούν το κομματικό ανεμούριο της Χαριλάου Τρικούπη, που δυστυχώς έχει υιοθετήσει τη λογική «πορευόμεθα όπου φυσάει ο άνεμος της συγκυρίας», αλλά ευτελίζουν τους θεσμούς και αναδεικνύουν διαδικασίες όχι σοβαρής χώρας, αλλά διαδικασίες φαιδράς πορτοκαλέας.
Και να σας πω και κάτι άλλο; Υποθέστε ότι συνεργούσαμε σ’ αυτήν την απαράδεκτη εκτροπή που μας προτείνουν. Αφήστε, λέει, τη διαδικασία και την επαναλάβουμε από την επόμενη. Τι θα άλλαζε; Μήπως το ΠΑ.ΣΟ.Κ. θα ψήφιζε το άρθρο 16 εκ των υστέρων; Γιατί δεν βγαίνει να το πει; Γιατί δεν βγαίνει να πει αν θα είναι συνεπές με τις αρχικές του διακηρύξεις, με βάση τις οποίες ξεκινήσαμε όλοι μαζί αυτή την τόσο κρίσιμη θεσμική διαδικασία;
Είναι, λοιπόν, τεχνάσματα εκ του πονηρού και είναι διαδικασίες που ευτελίζουν αυτή την κορυφαία πράξη στην οποία συντελούμε και συμπράττουμε σήμερα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι των υπολοίπων κομμάτων της αντιπολίτευσης, ο κλήρος, το βαρύ καθήκον να υπερασπίσουμε την κορυφαία διαδικασία, πέφτει σε μας. Είναι ξεκάθαρο ότι μας χωρίζουν πολλά και απευθύνομαι στα τρία κόμματα, των οποίων οι συνάδελφοι Βουλευτές είναι παρόντες, στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, στον ΣΥΡΙΖΑ, στον ΛΑΟΣ. Είναι σαφές ότι μας χωρίζουν πολλά. Άλλωστε η διαφορετικότητα είναι το θεμέλιο της δημοκρατικής αντίληψης και της οργάνωσης κάθε δημοκρατικής κοινωνίας. Δεν αμφισβητείται, όμως, ότι σ’ αυτή τη μακρά διαδρομή από το Σύνταγμα του ’75 έως σήμερα έγιναν πολλά για να στεριώσει η δημοκρατία και για να διευρυνθούν τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα του Έλληνα και της Ελληνίδας. Η σύγκλιση και η σύνθεση σ’ αυτή την Αίθουσα θα αποτελέσουν νίκη της δημοκρατίας. Δεν πρέπει να βγούμε από το πέρας αυτής της διαδικασίας έχοντας ευτελίσει ή έχοντας συμπράξει στον ευτελισμό που επιχειρούν ορισμένοι για τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος.
Η Νέα Δημοκρατία απέδειξε μέχρι τώρα ότι μπορεί να κοιτάει πάνω από το εφήμερα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καλούμεθα να διαλεχθούμε όλοι μας σ’ αυτή την Αίθουσα με τον ιστορικό του μέλλοντος. Σας καλώ να μη χάσουμε την ευκαιρία.
Εμείς, οι Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, είμαστε αποφασισμένοι να ανταποκριθούμε σ’ αυτή την κορυφαία πρόκληση.