Από τη συζήτηση που διεξάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοθέτημα το οποίο έχει καταθέσει η Κυβέρνηση προς ψήφιση, προκύπτει για μια ακόμη φορά ποια είναι η πλευρά του Εθνικού Κοινοβουλίου η οποία έχει ξεκάθαρη θέση για τα ζητήματα αλλά και τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παιδεία σήμερα.
Ναι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Κυβέρνηση με ένα ακόμη σχέδιο νόμου, που θέτει υπόψη σας υπό συζήτηση στο εθνικό Κοινοβούλιο και ζητάει την υποστήριξή σας, επιχειρεί να ενισχύσει το δημόσιο πανεπιστήμιο και την ποιότητα των ανωτάτων σπουδών στην Ελλάδα.
Το ισχύον πλαίσιο μέχρι σήμερα χρονολογείται από το 1992, είναι ο νόμος 2083. Μας χωρίζουν 16 ολόκληρα χρόνια από τότε, ο κόσμος έχει αλλάξει, οι προκλήσεις στα ζητήματα της παιδείας έχουν πολλαπλασιαστεί, ζούμε πλέον μια παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα και η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει πίσω.
Άλλωστε, αποτελεί κοινό τόπο ότι η κατοχή των γνώσεων στον παρόντα και στον μέλλοντα χρόνο θα είναι το νέο κριτήριο που θα προσδιορίζει τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και διαφοροποιήσεις μέσα στους κόλπους των συγχρόνων κοινωνιών, αλλά και σε επίπεδο λαών και εθνών, όχι πλέον η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, η κατοχή των γνώσεων και η δυνατότητα πρόσβασης στα πεδία των γνώσεων, ιδιαιτέρως μέσω των νέων μορφών επικοινωνίας και των νέων τεχνολογιών.
Και από τη συζήτηση που γίνεται εδώ, αποδεικνύεται ότι η Κυβέρνηση έχει πρόταση. Από την άλλη πλευρά τι ακούγεται ως αντίλογος; Από την πλευρά του ΠΑ.ΣΟ.Κ. υπάρχει μια πανσπερμία θέσεων και μια διάθεση να συνθέσουν αυτά που δεν είναι δυνατόν να ενωθούν και να συντεθούν μεταξύ τους.
Και από την πλευρά των κομμάτων της Αριστεράς υπάρχει η παραδοσιακή ιδεολογική και πολιτική αγκύλωση. Αρκούσε το επίθετο «ιδιωτικός» να αναφερθεί μία ή δύο φορές – αν δεν απατώμαι, μία φορά – μέσα στο κείμενο του νομοσχεδίου, για να ακουστούν αυτά που προηγήθηκαν σε αυτή την Αίθουσα από τα κόμματα της ελάσσονος Αντιπολίτευσης που ανήκουν στην Αριστερά.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι δυνατόν ακόμη, με βαθύτατο σεβασμό στις ιδεολογικές σας αρχές και στην πορεία σας στα ελληνικά πολιτικά πράγματα, να είστε όμηροι αντιλήψεων ιδεολογικών και πολιτικών που χρεοκόπησαν κατά δραματικό τρόπο στη δεκαετία του ’80-’90; Είναι δυνατόν να παραμένετε εκεί; Είναι δυνατόν ακόμη και η επίκληση του ιδιωτικού να θεωρείται για σας ότι ανοίγει τον ασκό του Αιόλου; Ότι βγαίνουν τα δαιμόνια, οι δαίμονες, οι οποίοι θα καταστρέψουν την παιδεία στην ελληνική κοινωνία;
Κοιτάξτε τι γίνεται σε όλο τον κόσμο. Και θα διαπιστώσετε ότι βεβαίως τα δημόσια πανεπιστήμια κυριαρχούν – και δικαίως – βεβαίως τα δημόσια πανεπιστήμια αποτελούν τη σπονδυλική στήλη των ανωτάτων σπουδών σε όλες τις προηγμένες, αλλά και τις αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά η σύμπραξή τους με τον ιδιωτικό τομέα, η σύμπραξή τους με τις ατμομηχανές της οικονομικής ανάπτυξης είναι κάτι δεδομένο, θεμιτό, αποδεκτό, επιδιωκόμενο, κατά τούτο όχι αποβλητέο και αναθεματιστέο σύμφωνα με τις δικές σας απόψεις.
Εκεί όμως που υπάρχει το πρόβλημα – εγώ θα πω ότι τα κόμματα της Αριστεράς έχουν μια συνέπεια σε αυτά τα ζητήματα και θα το αναγνωρίσω – και προκαλεί γενικότερη σύγχυση είναι στο χώρο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Άκουσα τον κ. Βενιζέλο να προσπαθεί να διασκεδάσει αυτά που δεν διασκεδάζονται και να καλύψει αυτά που δεν συγκαλύπτονται.
Η αλήθεια είναι ότι το θέμα της κατάστασης των ελληνικών πανεπιστημίων και των απαιτουμένων μεταρρυθμίσεων αποτέλεσε την Ιφιγένεια που θυσιάστηκε στο εσωκομματικό μέτωπο μεταξύ Βενιζέλου και Παπανδρέου στο ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Διότι, κύριε Βενιζέλο, ήταν οι συνάδελφοί σας, πάνω από εκατό, που ήρθαν και υπέγραψαν την πρόταση για την αναθεώρηση του Συντάγματος και συμπεριέλαβαν μέσα στα άρθρα που θεωρούσαν ότι πρέπει να αναθεωρηθούν, υποδεικνύοντας και την κατεύθυνση της αναθεώρησης, το άρθρο 16.
Άλλωστε, είναι ο σημερινός Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ο οποίος είχε πάρει πρωτοβουλίες προς τιμήν του – εγώ ως Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας θα βγω και θα το πω – για να σπάσει πλέον το κρατικό μονοπώλιο στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης και να μπορέσουν να λειτουργήσουν και στην Ελλάδα μη κερδοσκοπικά, αλλά ταυτόχρονα και μη δημόσια, μη κρατικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Αυτά ήταν στην αρχή, όταν ο κ. Παπανδρέου διάνυε το διάστημα της πολιτικής αθωότητας. Μετά μπήκαν στη σκέψη του δεύτερες και τρίτες σκέψεις που αφορούσαν τις εσωκομματικές σκοπιμότητες, τις εσωκομματικές συγκρούσεις για την Αρχηγία, όταν ένιωσε ότι κάποιοι ήθελαν να την υφαρπάξουν.
Και φθάσαμε, λοιπόν, στη θέση του ΠΑ.ΣΟ.Κ., στο πλαίσιο της Αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία επιτρέψτε μου να πω –άλλωστε, και οι δημοσκοπήσεις το έδειξαν- ότι αποτελεί μία σύγχρονη πολιτική τραγωδία για το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Πολιτικό και κομματικό ανεμούριο. Όπου φυσάει ο άνεμος, όπου επιτάσσουν οι εσωκομματικές σκοπιμότητες, οι εσώτερες προθέσεις και πολιτικές βουλήσεις, κρυπτόμενες συνήθως, του ενός ή του άλλου ρεύματος, της μιας ή της άλλης τάσεως. Ένα κόμμα πολυτασικό, πολυρευματικό, το οποίο δεν μπορεί να βρει το βηματισμό του, δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια του. Κατά τούτο, δεν μπορεί να παίξει και τον ύψιστο πολιτειακό ρόλο, που του έχει θέσει η ελληνική συνταγματική τάξη, να λειτουργήσει ως κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
Στο κάτω-κάτω η Αριστερά έχει τη θέση της, με συνέπεια την ακολουθεί. Λανθασμένη, σύμφωνα με τις δικές μας απόψεις, ναι, αλλά συνεπής. Καιρός είναι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να αποφασίσει τι θέλει. Από τη μία, κλείνει το μάτι στους ταραξίες που παίρνουν τις κάλπες και χρησιμοποιούν με ωμό τρόπο καθημερινά τη βία στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, για να εμποδίσουν την εφαρμογή του νόμου.
Και τι λέει ο νόμος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι; Να γίνουν εκλογές και να βγαίνουν οι πρυτανικές αρχές από όλους τους φοιτητές, να εφαρμοστεί ο νόμος της πλειοψηφίας, ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε αντίληψης περί εφαρμογής δημοκρατικής διαδικασίας.
Από τη μία, λοιπόν, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κλείνει το μάτι στους ταραξίες, γιατί πιστεύει έτσι ότι θα έχει ανοικτούς διαύλους με τα κόμματα της Αριστεράς και ιδιαίτερα με το ΣΥ.ΡΙΖ.Α.. Δεν ξέρει, σου λέει, μπορεί να έχουμε εκλογές μπροστά μας, θα είναι οι τελευταίες που θα γίνουν με το ισχύον εκλογικό σύστημα, με το «νόμο Σκανδαλίδη», είναι η τελευταία μας ευκαιρία για μία συνεργασία, ας αφήσουμε το πολιτικό φλερτ να υπάρχει σε εξέλιξη.
Όλα αυτά, όμως, θα μπορούσαν να είναι και χαριτωμένα. Αυτά τα πολιτικά φλερτ μεταξύ ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θα μπορούσαν να αποτελούν και αντικείμενο αφηγημάτων της καθημερινότητας, τερπνών και ενίοτε ωφελίμων, εάν δεν γίνονταν στην πλάτη των παιδιών που σπουδάζουν στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συμβαίνει να είμαι και εγώ γονεύς και να έχω επιλέξει το παιδί μου να πάει σε ένα Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα εδώ της Ελλάδος και μάλιστα της περιφέρειας, στο Πανεπιστήμιο Θράκης. Είμαι από αυτούς, λοιπόν, που αγωνιούν και πέραν της πολιτικής μου ιδιότητας, ως Έλληνας γονεύς, για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα παιδιά του ελληνικού λαού που σπουδάζουν εδώ από το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Είναι ντροπή για όλους μας να ανεχόμαστε σ’ αυτήν την Αίθουσα από ταραξίες και βιαιοπραγούντες -πολλοί από τους οποίους προέρχονται εκτός του πανεπιστημίου, οι ηγέτες δεν είναι καν φοιτητές- να είναι τα πανεπιστήμια κλειστά στο όνομα της τυφλής βίας και της απόλυτης αυθαιρεσίας, να μη μαθαίνουν τα παιδιά του εργαζόμενου λαού τα γράμματα, τα οποία μπήκαν να μάθουν στο πανεπιστήμιο, ενώ την ίδια στιγμή τα παιδιά εκείνων που έχουν να πληρώσουν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι των κομμάτων της Αριστεράς, που πέρασαν τον Ατλαντικό, που είναι στη Βοστώνη, που είναι στη Μασαχουσέτη, που είναι στα καλύτερα πανεπιστήμια της Αμερικής ή της Ευρώπης, να συνεχίζουν απρόσκοπτα τις σπουδές τους.
Ποιος, λοιπόν, έχει να χάσει από αυτήν τη διαδικασία; Όταν το παιδί του εργάτη, του αγρότη, του θυρωρού, του μικρομεσαίου, που έχει σαν μοναδικό διαβατήριο για μία καλύτερη ζωή, για την κοινωνική του ανέλιξη, το ελληνικό πανεπιστήμιο, δεν μαθαίνει γράμματα, γιατί οι βιαιοπραγούντες ταραξίες, οι γνωστοί άγνωστοι κρατούν το πανεπιστήμιο κλειστό, ποιος κερδίζει; Ποιος συμβάλλει στο να πολλαπλασιάζονται οι κοινωνικές ανισότητες; Και αυτός που το κάνει είναι προοδευτικός; Ο ταραξίας, ο βιαιοπραγών; Ή μήπως είναι συνώνυμος εκείνων των μελανοχιτώνων που έλαβαν μέρος στις περίφημες πορείες του μεσοπολέμου του μουσολινισμού προς τη Ρώμη;
Τι σημαίνει φασισμός; Φασισμός για εμένα είναι η πολιτική πράξη και θεωρία, η οποία οδηγεί στο να γίνονται οι ισχυροί ισχυρότεροι και οι αδύνατοι πλέον αδύναμοι σε ένα κοινωνικό στερέωμα. Αυτό σημαίνει φασισμός. Ποιος, λοιπόν, συμπράττει με τέτοιες πολιτικές στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης; Θα μου πείτε, υπάρχουν αιτήματα. Βεβαίως υπάρχουν αιτήματα και σε μεγάλο βαθμό είναι και δίκαια τα αιτήματα του φοιτητικού κόσμου. Και πέφτει βαρύ το φορτίο στην κυβέρνηση, στον Πρωθυπουργό, στον κ. Στυλιανίδη, σε εμένα, σε όλους μας, να φανούμε αντάξιοι και αυτή την προσπάθεια καταβάλλουμε. Σε αυτή την ιστορική πρόκληση προσπαθούμε να ανταποκριθούμε. Άλλο είναι, όμως, αυτό και άλλο να κρατάμε το δημόσιο πανεπιστήμιο κλειστό. Εάν υπάρχουν αιτήματα, θα είμαι πρώτος -να τελειώσουν τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο- που θα πάω κάτω από το γραφείο του κ. Στυλιανίδη. Και δηλώνω και δεσμεύομαι ότι θα είμαι μαζί με τους διαδηλωτές της Αριστεράς, του ΠΑ.ΣΟ.Κ., τους κεντροδεξιούς, τους δεξιούς, δεν με απασχολεί. Θα είμαι μαζί τους. Θα σηκώσω και εγώ τα πανό τους. Άλλο, όμως, αυτό και άλλο στο όνομα των αιτημάτων να διαλύουμε την ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα, που αποτελεί το ύστατο καταφύγιο του παιδιού από τις οικογένειες που δεν έχουν τη δυνατότητα να περάσουν, κύριοι συνάδελφοι, τον Ατλαντικό. Δεν έχουν τη δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους στο LONDON SCHOOL OF ECONOMICS. Εγώ γι’ αυτούς αγωνιώ, οι άλλοι θα βρουν την άκρη. Όταν κλείνετε το ελληνικό πανεπιστήμιο, έχουν δυνατότητες άπειρες. Υπάρχουν καλά και κακά πανεπιστήμια της αλλοδαπής. Έχει τύχει να σπουδάσω μεταπτυχιακά στην Ευρώπη και να έχω πλήρη εικόνα. Το ερώτημα είναι, γιατί βυθίζουμε στο έρεβος το παιδί της οικογένειας που δεν έχει τη δυνατότητα να περάσει για λόγους σπουδαστικούς, μεταναστατευτικούς, τα σύνορα της Ελλάδος. Εγώ γι’ αυτό αγωνιώ και θα συνεχίσω να αγωνιώ. Γι’ αυτό και θα συγχαρώ τον κ. Στυλιανίδη, γιατί εδώ η προσπάθεια αυτή είναι θετική, κινείται προς τη θετική κατεύθυνση.
Τώρα, έχω ορισμένες παρατηρήσεις, κύριε Στυλιανίδη. Γνωρίζετε ότι είμαι απ’ αυτούς που στη Νέα Δημοκρατία με κόστος και στο εσωτερικό υπερασπίζομαι το δημόσιο χώρο. Ασφαλώς και η παιδεία είναι και πρέπει να παραμείνει δημόσιο αγαθό, εγγυημένο από την ελληνική δημοκρατική και συνταγματική τάξη. Ασφαλώς. Και αν είναι κάποιοι που πιστεύουν ότι πρέπει αυτό το δημόσιο αγαθό να γίνει εμπορευματικό αγαθό, έστω και εν μέρει, πρέπει να τους εκβάλουμε, γιατί είναι επικίνδυνοι για την ελληνική κοινωνία. Και ξέρω ότι οι απόψεις και του Πρωθυπουργού και οι δικές σας κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά έχω ορισμένες παρατηρήσεις που θέλω να κάνω.
Πρώτη παρατήρηση. Σωστά περιλαμβάνεται και μνεία, περί διδάκτρων. Αλλά θα παρακαλέσω οπουδήποτε γίνεται μνεία, περί διδάκτρων –το λέτε σε άλλη παράγραφο πιο κάτω- αυτό ταυτόχρονα να συνδέεται με την ύπαρξη καθεστώτος υποτροφιών. Ταυτόχρονα. Στο ίδιο άρθρο, στην ίδια παράγραφο, κύριε Υπουργέ. Δεν αντιλαμβάνομαι και θα καταψηφίσω, το λέω ευθέως, την οποιαδήποτε ρύθμιση που αφορά δίδακτρα στο χώρο της παιδείας, εάν δεν συνδεθεί ταυτόχρονα με καθεστώς γενναίων υποτροφιών, που θα διέπονται από κοινωνικά κίνητρα και θα έρχονται να δώσουν διέξοδο και λύση στο παιδί της οικογένειας που δεν έχει να πληρώσει τα δίδακτρα αυτά.
Δεύτερη παρατήρηση. Γιατί μόνο οι κάτοχοι μεταπτυχιακών διπλωμάτων ειδίκευσης ΜΕΔ είναι οι μόνοι που θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής; Νομίζω, κύριε Υπουργέ, ότι πρέπει να το ξαναδείτε αυτό.
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Άλλαξε.
ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ά, ευχαριστώ πολύ και είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Τρίτη παρατήρηση. Ξέρω ότι κάνετε ένα εξαιρετικό έργο και το κάνετε, όχι, αν θέλετε, περιπτωσιολογικά ή κατά περίσταση, όχι ως υποκείμενο σε μία αντίληψη εύκολου πολιτικού και προσωπικού τακτικισμού. Είστε προσηλωμένος στις σωστές απόψεις. Θα ήθελα πολύ γρήγορα, να προχωρήσουμε και στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στο χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που είναι ο πιο κρίσιμος χώρος για την ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης παιδείας στην Ελλάδα. Θέλω τα Ελληνόπαιδα να βγαίνουν από τα δευτεροβάθμια σχολειά μας και από τα πρωτοβάθμια, με εγκύκλιες γνώσεις που να συγκροτούν ένα σύγχρονο Έλληνα πολίτη με τις ελληνικές αρχές και τις γνώσεις της ελληνικής παιδείας -στη διαχρονικότητά τους, στην ιστορικότητά τους- μέσα του και ταυτόχρονα Ευρωπαίο πολίτη και πολίτη του κόσμου που να είναι έτοιμος να ανταποκριθεί στις μεγάλες προκλήσεις.
Θεωρώ λοιπόν αυτονόητο και έχω καταθέσει και σχετική ερώτηση, το έχουμε συζητήσει, να επαναφέρετε στο χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τον θεσμό των προτύπων δημοσίων διαταξικών σχολείων και να καθιερώσετε ταυτόχρονα σε κάθε νομό της χώρας ένα πρότυπο δημόσιων σχολείων που θα αποτελεί την ατμομηχανή που θα τραβάει και τα υπόλοιπα βαγόνια προς τα πάνω. Λειτούργησαν στο παρελθόν και είχα την τιμή και εγώ να περάσω από τις τάξεις ενός τέτοιου σχολείου και πολλοί από τον χώρο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αλλά και της ελάσσονος Αντιπολίτευσης. Έχουμε αντιληφθεί τι σημαίνει διαταξικότητα, ισότητα ευκαιριών, τι σημαίνει σχολείο πάνω από τάξεις και κοινωνικές κατηγορίες και ομαδοποιήσεις, τι σημαίνει σχολείο που απευθύνεται σε όλο το λαό, που δίνει ευκαιρίες γνώσης, που δίνει ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης, που δίνει ευκαιρίες προόδου ιδιαίτερα στα παιδιά των εργαζομένων μισθοσυντήρητων τάξεων του ελληνικού λαού.
Με αυτές τις σκέψεις, θέλω να καλέσω όλους τους συναδέλφους να υπερψηφίσουν το παρόν νομοθέτημα. Θεωρώ ότι κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Οι όποιες αδυναμίες θεωρώ ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας είναι έτοιμη να τις διορθώσει, ήδη έγιναν οι πρώτες διορθώσεις προς τη σωστή κατεύθυνση και θα παρακαλέσω για μια ακόμη φορά κύριε Υπουργέ…
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ (Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων): Όσον αφορά την υποτροφία ήδη συμπεριλαμβάνεται σε δύο άρθρα…
ΠΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πολύ ωραία, είναι σημαντικό.
...το θέμα των προτύπων σχολείων να το ξαναδείτε γρήγορα. Δεν μπορεί η κατάσταση στον χώρο και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να περιμένει.
Ευχαριστώ πολύ.