ΟΜΙΛΙΑ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΝΔ κ ΠΑΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΥΘΕΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ (5 Ιουνίου 2010)



Κύριε Πρόεδρε  της Νέας Δημοκρατίας, κύριε Πρόεδρε  της Οργανωτικής, αγαπητέ Μάξιμε που προεδρεύεις.

Καταρχήν μία γενική παρατήρηση από τα όσα τραπέζια είχα την ευκαιρία να έχω προσλαμβάνουσες παραστάσεις.

      Ως  παλαιός στο κόμμα και στην κομματική οργάνωση θέλω να πω ότι  μου θύμισε εκείνες τις εξαιρετικά γόνιμες περιόδους της ΟΝΝΕΔ που μαζευόμαστε στα κλειστά σεμινάρια και κάναμε δουλειά.

      Βλέπω τον κύριο Καραχάλιο να χαμογελάει, τον κύριο Δένδια να υπομειδιά, τον κύριο Μαρκόπουλο να με κοιτάει λίγο περίεργα, και άλλους πολλούς που βρεθήκαμε μαζί την εποχή εκείνη.

      Κατά  συνέπεια νομίζω ότι ήταν μία εξαιρετικά γόνιμη μέρα σε όλα τα επίπεδα. Και τουλάχιστον εκεί που μπορούσα να παρακολουθήσω ή να συμμετάσχω είδα ότι ο διάλογος έγινε σε βάθος, η πολυχρωμία, αν θέλετε, μέσα σε μία δεδομένη απόχρωση, αλλά η πολυχρωμία, οι εκφάνσεις, οι εκδοχές, οι προσεγγίσεις ήταν πολύ ενδιαφέρουσες.

      Και όλα αυτά έδειξαν τη βεντάλια ενός κόμματος πραγματικά πολυφωνικού, πλουραλιστικού που έχει άποψη ενός κόμματος, που έχει απόψεις, που τις συνθέτει και είναι έτοιμο να διαμορφώσει ένα καινούριο πρόγραμμα, μία συνολική εναλλακτική πρόταση για την χώρα.

      Αγαπητοί  συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι, η  ιδεολογία είναι η γενική αντίληψη με την οποία βιώνουμε τον κόσμο. Μετά, λοιπόν, την πτώση της δικτατορίας, όταν ο ιδρυτής της παράταξης, Κωνσταντίνος Καραμανλής, έθεσε τον ιδεολογικό θεμέλιο λίθο, προσδιόρισε το κεντρικό ιδεολόγημα της Νέας Δημοκρατίας δίνοντάς της την ταυτότητα μίας φιλελεύθερης παράταξης. Της φιλελεύθερης παράταξης στην Ελλάδα.

      Παρακολούθησε έτσι την αντίστοιχη ιστορική εμπειρία πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες -με κύριο άξονα την χριστιανοδημοκρατία- πορεύτηκαν μεταπολεμικά και οικοδόμησαν τα μεταπολεμικά ευρωπαϊκά κράτη.

      Κάνω  ιδιαίτερη αναφορά -το είπε η κυρία Γιαννάκου πριν- στο παράδειγμα της μεταπολεμικής Γερμανίας, στην οποία, όπως ξέρετε, ακόμα και το κοινωνικό κράτος οικοδομήθηκε από τη διανδρία Αντενάουερ – Έρχαρτ. Το γερμανικό οικονομικό μεταπολεμικό θαύμα οικοδομήθηκε και προχώρησε μέσα από τις πρωτοβουλίες κυρίως αυτού του κόμματος.

      Κάνω  αναφορά στο παράδειγμα της Χριστιανικής Δημοκρατίας στην Ιταλία, που μπορεί, στη συνέχεια να σκιάστηκε από πολλές γκρίζες υποθέσεις, αλλά η χριστιανοδημοκρατία στην Ιταλία ήταν μία παράταξη η οποία προσέφερε, η οποία οικοδόμησε το ιταλικό κράτος μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία οδήγησε στη δημιουργία των ιταλικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Και πάνω στην οποία βασίστηκαν όλες εκείνες οι πρωτοβουλίες, που έκαναν την Ιταλία μία από τις ισχυρές οικονομίες της μεταπολεμικής Ευρώπης.

      Κάνω, βεβαίως, αναφορά και στο παράδειγμα των γκωλικών κομμάτων της Γαλλίας, τα οποία αποτέλεσαν την απάντηση της μεταπολεμικής Γαλλίας στα όσα υπέστη η χώρα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, αλλά και στην αρχή της γερμανικής κατοχής, όταν -όπως γνωρίζετε- ένα μέρος του γαλλικού πολιτικού συστήματος συνεργάστηκε ανοικτά με το Γερμανό εισβολέα και κατακτητή.

      Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, λοιπόν, προσδιόρισε την ιδεολογία της παράταξης ως φιλελεύθερη. Αλλά από την αρχή μέχρι το τέλος παρακολουθείτο από μία εμμονή: να προσδιορίσει το είδος του φιλελευθερισμού.

      Στην  αρχή, λοιπόν, έβαλε τον επιθετικό  προσδιορισμό, «ριζοσπαστικός». Στη συνέχεια αυτό μετεξελίχθηκε στο «κοινωνικός».

      Ο κοινωνικός φιλελευθερισμός αποτελεί σήμερα το κεντρικό ιδεολόγημα της Κεντροδεξιάς Παράταξης, υπό την ηγεσία του νέου Αρχηγού της, του Αντώνη Σαμαρά.

      Το  κεντρικό αυτό ιδεολόγημα, από το θεμέλιο λίθο του, μέχρι τη μετεξέλιξή του στις μέρες μας, συνδυάζει την πίστη στην ανοικτή κοινωνία, κατά την αντίληψη -θα έλεγα του Karl Popper- την πίστη στο πολύτιμο εργαλείο, στην εργαλειακή αξία της ελεύθερης αγοράς, με -επιτρέψτε μου να πω- την επισήμανση, την υπογράμμιση της ανάγκης να μην πάμε στην πραγματικότητα της αυτορρύθμισης των Αγορών.

      Οι  Αγορές να είναι ελεύθερες να λειτουργούν, αλλά τον κύκλο με την κιμωλία να τον θέτει ο κοινωνικός έλεγχος. Να τον θέτει -για να παραφράσω τον Μπρεχτ στον Κύκλο με την Κιμωλία- ο κοινωνικός έλεγχος.

      Κοινωνικός έλεγχος, λοιπόν, επί των Αγορών. Όχι αυτορρύθμιση των Αγορών η οποία -τουλάχιστον σύμφωνα με την πρόσφατη εμπειρία- ήταν η αρχή, ήταν η αφετηρία, ήταν ένα από τα βασικά αίτια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

      Τώρα, πώς απαντά σήμερα ο κοινωνικός φιλελευθερισμός  στην κρίση; Θα μου πείτε, δηλαδή από  τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα στη γενική αντίληψη που έχουμε για την κοινωνία, για τους θεσμούς, για το κράτος, για την οικονομία, για την κοινωνική πολιτική, όλα πήγαν καλά; Και αφού πήγαν όλα καλά γιατί φτάσαμε εδώ που φτάσαμε;

      Θα  σας πω κάτι τελείως εξομολογητικά. Πιστεύω ότι κάναμε κάπου όλοι μας, στην Μεταπολιτευτική Ελλάδα, ένα μεγάλο λάθος: στον τρόπο με τον οποίο αφήσαμε να συγκροτηθεί και να εξελιχθεί το μεταπολιτευτικό Ελληνικό κράτος.

      Κοινωνικός  έλεγχος στις Αγορές δεν σημαίνει, σώνει και καλά, κρατισμός. Κοινωνικός έλεγχος στις Αγορές δεν σημαίνει επέκταση και ενδυνάμωση του κράτους. Κοινωνικός έλεγχος και εποπτεία στις αγορές δεν σημαίνει κράτος το οποίο υποκαθιστά την επιχειρηματική πρωτοβουλία και διατηρεί σήμερα στην Ελλάδα ένα ποσοστό ελέγχου της οικονομίας στο επίπεδο της καθημερινής επιχειρηματικότητας που ξεπερνάει κατά πολύ το 50%.

      Ο τόπος ούτε χρεοκόπησε, ούτε θα χρεοκοπήσει. Φοβάμαι, όμως, ότι το μεταπολιτευτικό κράτος χρεοκόπησε. Ή -όπως πολύ σωστά λέει ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς- το μοντέλο για το κράτος, για τον τρόπο με τον οποίο το κράτος συναρτάται με την καθημερινή οικονομική πρακτική, για πολλούς από τους θεσμούς, για τον τρόπο με τον οποίο διαπλάθει και δημιουργεί τις συλλογικές νοοτροπίες, αυτό το μοντέλο –όπως πολύ σωστά λέει ο Πρόεδρος του κόμματος- είναι που χρεοκόπησε. Αυτό το μοντέλο χρεοκόπησε.

      Και αυτό το μοντέλο χρειάζεται μία ουσιαστική, ανατρεπτική, καθοριστική αλλαγή. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα. Χωρίς να αποστούμε από το βασικό πλαίσιο, από το βασικό ιδεολόγημα της Νέας Δημοκρατίας. Γιατί νομίζω ότι οι ιστορικές εξελίξεις και μάλιστα -όπως είπα- οι ιστορικές εξελίξεις που επισυνέβησαν κατά την αφετηρία και την εξέλιξη της παγκόσμιας κρίσης, έδειξαν ότι η αυτορρύθμιση των Αγορών οδηγεί σε κοινωνική βαρβαρότητα, οδηγεί σε κοινωνικές εξαλλότητες, σε ακρότητες που πληρώνονται από τις κοινωνίες.

      Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τελείως τις αντιλήψεις που είχαμε από την μεταπολίτευση μέχρι σήμερα για το κράτος, για τη λειτουργία του, για το ρόλο του.

      Κοινωνικός  έλεγχος και κοινωνική πολιτική δεν σημαίνει –επαναλαμβάνω- σώνει και καλά, κρατισμός. Για παράδειγμα το να έχω, το να μπορώ να δίνω ένα κρεβάτι και μία σωστή περίθαλψη στον ασφαλισμένο δεν σημαίνει σώνει και καλά ότι μπορεί να μου την παρέχει το κράτος. Αν μπορώ να την βρω φθηνότερα κάνοντας κοινωνική πολιτική από τον ιδιωτικό τομέα και μειώνοντας το κόστος της κοινωνικής πολιτικής ώστε να είναι και αποτελεσματική και ολιγότερον ευρωβόρα -δραχμοβόρα λέγαμε παλιά- γιατί να μην το κάνουμε;

      Νομίζω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι από αυτή την κρίση, πέρα από τις πληγές και τα τραύματα τα οποία υφιστάμεθα, πρέπει να επιχειρήσουμε να ανακάμψουμε, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και ιδεολογικά.

      Πρέπει  να γυρίσουμε σε αντιλήψεις που αφορούν  την αυτενέργεια και την αυτονομία  του πολίτη, αντιλήψεις μέσα από  τις οποίες θα διδάσκουμε στον πολίτη περισσότερη δουλειά, περισσότερη προσπάθεια για να διασφαλίσουμε το μέλλον. Θα οδηγούμεθα στη δημιουργία ενός κράτους με πολύ μικρότερο μέγεθος, το οποίο όμως θα επιμένει και θα διατηρεί για τον εαυτό του τον εποπτικό ρόλο, το ρόλο του κοινωνικού ελεγκτή.

      Και θα μπορέσουμε έτσι να υπερασπίσουμε τις κοινωνικές δομές, οι οποίες -αν λάβουμε υπόψη και τη συζήτηση που γίνεται για το Ασφαλιστικό στη χώρα μας τον τελευταίο καιρό- είναι αυτές που υφίστανται τη μεγαλύτερη δοκιμασία. Το να υπερασπίσουμε τις κοινωνικές δομές σήμερα, με σύγχρονο τρόπο, όχι με τον τρόπο που παρήγαγε ελλείμματα τινάζοντας στον αέρα τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, αλλά και την κοινωνική πολιτική, το να υπερασπίσουμε λοιπόν με αυτό τον σύγχρονο τρόπο τις κοινωνικές δομές, νομίζω, ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση.

      Ο  κοινωνικός φιλελευθερισμός εξακολουθεί  να είναι επίκαιρος.

      Στο χέρι μας είναι -και πιστεύω ότι η ηγεσία του κόμματος κινείται με ουσιαστικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση- να του δώσουμε το σύγχρονο περιεχόμενο για μία κεντροδεξιά παράταξη, σταθερά προσανατολισμένη στην κοινωνικά φιλελεύθερη ιδεολογία του 21ου αιώνα. Για μία κεντροδεξιά κυρίαρχη.

      Ευχαριστώ πολύ.